زندگینامه: فضل‌الله توکل (۱۳۲۱-)

در سال تحصیلی ۳۹-۳۸ موفق به اخذ دیپلم در رشته طبیعی از دبیرستان مروی گشت.

معاشرت  خانواده پدربزرگ پدرش با هنرمندان و اساتید بزرگ آنزمان موجب شد تا فضل‌الله در کودکی (شش و هفت سالگی) به شاگردی استاد حسین تهرانی برسد و نزد او دوره تنبک‌نوازی را طی کند. در سن ۹-۸ سالگی پدرش برایش یک ساز سنتور خرید و او نزد یکی از معلمان موسیقی مدارس آنموقع بنام خائفی دوره ابتدایی سنتور نوازی را فرا گرفت.

سپس بعلت مﺃموریت پدر در شیراز به شاگردی آقای بهادر نوذری در آمد و بعد در طی این دوره مدت ده سال دوره‌های مختلف ردیف نوازی موسیقی سنتی ایران را با  علی تجویدی شروع کرد و همین دوستی شاگرد و استاد باعث گردید که او به دعوت تجویدی در سال ۱۳۳۵ به عنوان نوازنده سنتور در ارکستر شماره ۲ رادیو آن زمان به سرپرستی تجویدی پذیرفته شود و به فاصله یکسال بعد در ارکستر شماره ۳ رادیو به سرپرستی پرویز یاحقی نیز به عنوان نوازنده ارکستر پذیرفته شود.

در سال ۱۳۳۷ به دعوت زنده یاد داوود پیرنیا به عنوان تک‌نواز سنتور به برنامه گل‌ها راه یافت و گل‌های صحرایی شماره ۵ (دردستگاه شور) و برگ سبز شماره (۶۵) بهمراهی آواز زنده یاد محمودی خوانساری و تنبک ناصر افتتاح اولین اجراهای تکنوازی او به شمار می‌آیند.

بعد از آن بود که در برنامه گل‌ها به عنوان سولیست و تکنواز باقی‌ماند و آثار زیادی از ساز‌نوازی او در برنامه‌های مختلف گلها (گل‌های جاویدان- برگ سبز- گل‌های رنگارنگ و یک شاخه گل) به جا مانده‌است.

توکل مدتی نیز به انگلستان رفت و در دانشگاه کمبریج موفق به اخذ فوق لیسانس در رشته اقتصاد گردید. از سال ۱۳۴۵ بعد از مراجعت از انگلستان مجدداً همکاریش را با رادیو آن‌ زمان ادامه داد و از سال ۴۶-۴۵ با ساختن آهنگ (قهر و ناز) با صدای اکبر گلپایگانی به جرگه آهنگسازان پیوست و در این رشته هم موفق بود.

سپس در سال‌های بعد با آهنگ‌های دل بی قرار (ابوعطا) نقش غم (سه گاه) آشیانه (شور) و مهربونی با همکاری گلپایگانی به آهنگ‌سازی و تکنوازی در رادیو ادامه داد. آهنگهای او بعلت ملودیهای تازه و نوین که خلق می‌کرد باعث گردید که خوانندگان دیگری هم برای همکاری با وی مشتاق باشند و حاصل این همکاری تعداد زیادی آهنگ با صدای برخی خوانندگان زن به صورت صفحه و نوار کاست در اختیار همگان قرار گیرد.

تا قبل سال۱۳۵۷ همکاری زیادی با خوانندگان مشهور ان دوره داشته است. وسبک آهنگسازی وی کاملاً حال وهوای ان روزگار را بیان می‌کند.

از سال ۱۳۵۷ که همکاری او با رادیو قطع و مجدداً در سال ۱۳۷۲ این همکاری شروع شد و او با همکاری اسدالله ملک ارکستر همنوازان را در صدا و سیما بنا نهادند که تکنوازی‌های بیشماری حاصل این همکاری است که نوارهایش در آرشیو صدا و سیما موجود می‌باشد.

از سال ۱۳۷۲ همکاری او با گلپایگانی با آهنگ‌های عشق و آهسته آهسته که به صورت نوار و کاست و CD در اختیار مرم قرار گرفت، شروع شد و در سال ۱۳۷۴ آلبوم آوازه‌خوان را با ۸ ترانه جدید که کلیه آهنگها و اشعارش از خود فضل‌الله توکل است به بازار موسیقی عرضه کرد.

از سال ۱۳۷۸ضمن همکاری با گلپایگانی و ارائه دو آلبوم (مست عشق و عقیق) همکاریش را با علیرضا افتخاری شروع کرد و حاصل این همکاری آلبوم نسیما بود.

از جمله معروف‌ترین ترانه‌های ساخته شده وی ترانه گذشته (وای نگو نگو نگو دیگه از گذشته)و ترانه پرنده (من یه پرنده‌ام آرزو دارم) باصدای ایرج خواجه‌امیری است.

او در نواختن سنتور و همچنین آهنگسازی دارای سبکی مخصوص به خودش است. چنانچه به قول معروف تا مضرابش بر روی ساز می‌آید مشخص می‌شود که این سنتور فضل‌الله توکل است.

وی علاوه بر سنتور کاملاً بر نوازندگی ویلن تسلط دارد. شاید همین علت بود که نوازندگان مطرح ویلن ایران حاضر به همکاری با دیگر نوازندگان به نام سنتور و هم دوره فضل‌الله توکل نمی‌شدند. پرویز یاحقی بارها شیوه سنتور‌نوازی فضل الله توکل را منحصربه‌فرد خوانده بود و او را بی رقیب می‌دانست.

زنده یاد اسدالله ملک، جواب سازی فضل الله توکل و نواختن وی در هنگام همنوازی‌هایش را بسیار تحسین می‌نمود وبارها در محافل هنری وی را برترین نوازنده سنتور دانسته بود.

در برنامه تکنوازان و همنوازان او پیوسته با تکنوازان و اساتید برجسته استادان حبیب‌الله بدیعی - پرویز یاحقی - همایون خرم و اسدالله ملک و دیگر اساتید همکاری داشته‌است؛ و حاصل این همکاری تعداد زیادی نوار است که در آرشیوهای گوناگون موجود می‌باشد.